De achterkant van het succes

Waarom praten we toch vooral over successen?  Of het nu de ‘kijk mij eens blij en gelukkig zijn’-berichten op Facebook of Instagram zijn, de succesverhalen van geslaagde ondernemers of de voorbeeldprojecten van een ministerie die laten zien hoe goed we met zijn allen bezig zijn. Terwijl we te weinig met elkaar delen over het proces om te komen tot dit succes, dit het geluk of de bloeiende geslaagde onderneming. Daardoor lijkt alsof dit succes bijna als vanzelf kwam. Het lijkt of zij daarmee misschien wel meer geluk hebben of slimmer, socialer of handiger zijn dan jij of ik.

Ik weet echter dat achter veel van deze succesverhalen een proces zit van uitproberen, eerst drie keer mislukken, hard werken, ‘op je bek gaan’ en flink vaak in de spiegel kijken. Maar dat verhaal houden wel liever onder de pet. Dit maakt dat veel mensen, en met name jongeren, het idee krijgen dat succes makkelijk te realiseren is. Dat je dat zonder al te veel inspanning kunt krijgen. Anderen denken dat dit alleen voor de ‘happy few’ is weggelegd. In beide gevallen is dit misleiding.

Doe- en leerplaats Ede Zuid

Neem bijvoorbeeld het prachtige voorbeeldproject op de website van het Ministerie van Sociale Zaken (Samennl.nl) over de Doe- en Leerplaats in Ede. Het beschrijft het succes van een 5-tal Edese vrouwen die samen in staat zijn, gesteund door de gemeente om vraagstukken in de samenleving aan te pakken, op een manier die de overheid zelf niet voor elkaar krijgt. Zij bereiken mensen van diverse achtergronden en problematieken en zijn in staat hen weer betrokken en in beweging te krijgen. Of het nu gaat om huiswerkbegeleiding voor jongens op de basisschool of koken en eten met mensen die eenzaam zijn. Zij bieden een veilige plek waar mensen gehoord worden en met hen meegedacht hoe zij weer meer regie kunnen krijgen op hun eigen leven.

Leerproces brengt duurzame ontwikkeling

Wat het verhaal niet vertelt is hoe deze vrouwen eerst zelf een flinke ontwikkeling hebben doorgemaakt die echt niet altijd makkelijk was. Ze leerde hoe zij hun eigen emoties en irritaties konden kantelen en inzetten als motor voor dialoog en talent. En dat ging heus niet altijd in harmonie. Soms was er boosheid, irritatie, afgunst, projectie, onbegrip en vooroordelen. Er waar daarom veel tijd voor gesprek. Iedereen werd gehoord en kreeg ruimte om zijn eigen verhaal te doen, te reflecteren op zijn eigen reactie en gedrag en te kiezen om hierin te groeien en ontwikkelen. Deze vrouwen hebben nog iets veel succesvoller gedaan, dan het bouwen van een Doe- en leerplaats. Zij zijn gegroeid als mens in tolerantie, betrokkenheid en begrip voor elkaar. Deze diepte-investering is dan misschien niet zichtbaar op de website van het ministerie. Hij is er wel degelijk en wat mij betreft nog veel waardevoller en duurzamer. De dames mogen niet alleen trots zijn op het resultaat, maar vooral op hun ontwikkeling.

Goed gedaan, Ayan, Zeineb, Willy, Ifakat en Sahar. Dit neemt niemand jullie meer af. Leer dit vooral ook door aan de mensen die in de Doe- en Leerplaats komen. Vertel ze over jullie groeiproces, de worstelingen en de saamhorigheid met elkaar. En leer de kinderen: succes komt niet vanzelf, maar hou vol. Veel zaaien geeft een rijke oogst.

Delen is vermenigvuldigen

Waarom toch juist de leerervaringen, de worstelingen en de lessen niet met elkaar delen? Zijn die misschien niet nog waardevoller dan het resultaat of het succes?

Mijn dochter ontdekte gisteravond dat als zij haar samenvatting van Engels deelt met een vriendin, ze zomaar een andere samenvatting ervoor terugkreeg. En dat terwijl ze er de vorige avond nog over twijfelde om hem te delen. Ze had er per slot van rekening zo hard voor gewerkt. Waarom hoefde haar vriendin dat dan niet? Zo leert zij in het klein dat elkaar helpen met leren, zorgt dat zij het beide in met minder inspanning realiseren. Ze winnen allebei. Mits ze elkaar durven vertrouwen.

Bij de MKB Krachtcentrale was leren van elkaar en vooral van de grootste blunders en valkuilen een interessante vorm, die ondernemers enorm aansprak en vaak gepaard ging met een hoop plezier en relativeringsvermogen. Vertrouwen was daarbij wel essentieel. Want lachen om fouten en er samen van leren kan alleen als we durven vertrouwen dat we elkaar nooit zullen uitlachen!