Spelregels voor sociale innoveren

Aflopen week weer een paar mooie gesprekken gehad met ondernemers en met twee onderzoekers over Sociale innovatie. De ondernemers vanuit eigen, concrete vraagstukken en dilemma’s, de onderzoekers vanuit een wetenschappelijk vraagstuk, in dit geval: Het Nieuwe Werken en conflicthantering. Deze gesprekken deden mij inzien dat ik een aantal specifieke, misschien wel eigen, vooronderstellingen en principes (lees: spelregels) heb die ik inzet om sociaal te innoveren, voor zelf en bij ondernemers. Ik wil ze graag delen in de hoop dat anderen hier misschien ook iets mee kunnen of mensen nog aanvullingen hebben die voor mij weer waardevol zijn.

Sociale innovatie is een levenswijze

Sociale Innovatie is geen truc of marketing boodschap. Het is niet iets wat je eens even laat zien, om je medewerkers weer gemotiveerd te krijgen, of goede sier te maken bij klanten. Sociale innovatie is een keuze die alleen geloofwaardig is als je het compleet probeert te leven. Sociale innovatie begint namelijk bij jezelf en je eigen gedrag. Je kunt niet van anderen verwachten dat zijn sociaal innoveren als je het zelf niet doet. Sociaal innoveren is namelijk best vermoeiend en vaak lastig. Je zult je bewust moeten worden van je eigen patronen, ze toetsen aan de kern van Sociale Innovatie*, voorbeeldgedrag laten zien, en dit volhouden tot je onbewust bekwaam bent. Je kunt niet van een ander verwachten dat hij dit doet, als je zelf niet steeds weer ervaart hoe het is.

* voor mij is de kern van sociaal innoveren: “mensen, en dus ook jezelf, in zetten op talenten om te kunnen bijdragen aan een mooiere wereld voor ons allen”

Je kunt de ander niet veranderen

Voorleven is het nieuwe overtuigen. Alleen door zelf het goede voorbeeld te geven, kun je anderen inspireren om ook hun gedrag aan te passen. Je kunt tenslotte de ander niet veranderen. Consequent en aanhoudend voorbeeldig gedrag leidt tot een basis van voorspelbaarheid en daardoor veiligheid. Als wij ons veilig voelen, staan we veel meer open om te leren. Van hieruit kan vertrouwen en respect groeien die nodig is om anderen mee te krijgen in een beweging. Uiteraard gaat dit proces sneller als de ondernemer of de leidinggevenden degenen zijn die dit voorbeeldige gedrag laten zien. Toch is dit niet noodzakelijk. Als medewerker kun je ook je baas niet veranderen. Ook voor de medewerker geldt: geef zichtbaar en bewust het goede voorbeeld en houd dit vol.

Bewust van jezelf en de ander

Een belangrijk element in sociaal innoveren is bewust-zijn: bewust van jezelf, je talenten, je gedrag en je denkpatronen, maar ook bewust van de interactie tussen jezelf en de ander. In NLP heb ik geleerd: ‘de betekenis van je communicatie is de reactie die je oproept”. Dit legt alle verantwoordelijkheid van jouw communicatie bij jezelf. Dit is niet altijd makkelijk, maar geeft je wel de grootste hefboom tot verandering (want je kunt nog steeds de ander niet veranderen). Bewust-zijn is heel mooi, maar ook best lastig en vermoeiend. Het is een continu proces van feedback herkennen, analyseren en verwerken.

The Golden circle: why, how, what

Een principe die ik steeds vaker toepas, is de Golden Circle van Simon Sinek. Sociaal innoveren is een langdurig proces, en volgens mij effectief en duurzaam als je samen werkt en verbindt vanuit de Why. De Why staat voor het hart: waarom doe je wat je doet, waarom kom je elke dag weer met plezier uit je bed, waar wil je vanuit je hart aan bijdragen, waarom wil je werken en leven op een sociaal innovatieve wijze? Hier gaat het over ambitie, passie, missie en waarden. Van daaruit kun je voor jezelf en met elkaar bepalen hoe je zaken dan doet en organiseert: de How. Het speelveld, de faciliterende systemen, de strategie en de doelen. En wat je dan uiteindelijk gaat doen en veranderen: de What.

Systemisch werken

Afgelopen periode heb ik een prachtige basisopleiding Systemisch werken mogen volgen en heb daarbij de basisprincipes van systemisch werk geleerd. Ik ben mij nog heel bewust aan het bekwamen, met vallen en opstaan, maar merk dat deze principes mij goed helpen om te zien waar de beweging en de kansen liggen om sociaal te innoveren. De principes zijn: Erkennen wat er is, erbij horen, ordening/je eigen (juiste) plek en balans tussen geven en nemen. Sociaal innoveren doe je met elkaar, in organisaties, in teams, in systemen, en ik merk dat ik deze 4 principes als leidraad gebruik om te ontdekken wat er nodig is in een systeem en/of voor een individu in het systeem. Door te erkennen wat er is, verliezen we geen energie meer aan zaken die buiten onze cirkel van invloed liggen (zoals Steven Covey beschrijft). We werken vanuit de kansen die er dan zijn. Door mensen het gevoel te geven dat ze erbij horen, verliezen we geen energie aan ego-spelletjes van in- en uitsluiten. We richten onze focus op ieders schoonheid en waarde, op gelijkheid in eigenheid. Door te werken vanuit ordening en ieders eigen plek, verliezen we geen energie aan positie-spelletjes en activiteiten die niet bij ons horen of aansluiten op onze talenten. We focussen op het werk zo organiseren dat iedereen zo veel mogelijk vanuit talenten kan bijdragen. Werken voelt dan als spelen, en dit brengt plezier. En dat is toch wat we willen? Ik wel: Iedereen Elke Dag Plezier.

Ik geloof dat dit de belangrijkste spelregels zijn die ik op dit moment gebruik. Daarnaast heb ik nog een paar favoriete modellen, maar daarover volgende blog meer.

Speel, leer, geniet en deel!