Spiegelen vertoont barsten
Samen met mijn collega’s komen wij er steeds meer achter dat werkelijke sociale innovatie in organisaties begint bij jezelf. Dat begint dus bij onszelf als ‘innovatieadviseur’. Het vraagt dat wij nadenken over sociale innovatie in ons werk en onze toegevoegde waarde naar MKB ondernemers. Vandaar deze blog. Zoals je zult zien zit ik nog midden in dit proces, maar ik wil het graag met jullie delen. Misschien herken je het of heb je inzichten die mij en mijn collega’s weer kunnen helpen.
Sociale Innovatieversneller
In ons werk zitten wij aan tafel met de ondernemer die zijn bedrijf of organisatie sociaal innovatiever wil maken. En daar begint het dus ook met de ondernemer zelf. Sociale innovatie blijft een trucje en een verleidingsmechanisme als het alleen voor de medewerkers moet gelden en als de ondernemer niet het goede voorbeeld geeft. Dus een belangrijk deel van ons werk is ook het in beweging krijgen van de ondernemer en zijn persoonlijke ontwikkeling. Wat betekent dat voor ons werk als ‘innovatieversneller’? Ik noem mijzelf al lang geen adviseur meer (lees blog: Einde van het adviseurs-tijdperk), omdat de tijd van overtuigen en het beter weten, zeker in dit werkveld, echt voorbij is. Wij proberen bedrijven te ondersteunen met sociaal innoveren door verhalen te vertellen, vragen te stellen en mogelijkheden te laten zien.
Spiegelen
Nu was ik afgelopen week weer bij een aantal bedrijven die de stap willen maken naar sociale innovatie. In alle gevallen was duidelijk dat de ondernemer zich zal moeten committeren aan een persoonlijk ontwikkelingstraject. De meeste van deze ondernemers zien dit ook echt wel. Maar hoe kunnen wij de ondernemer daarbij het beste ondersteunen? Een collega van mij zei afgelopen week na een dergelijk gesprek bij een ondernemer: “Nou, die zou ik nog wel eens even flink willen spiegelen.” En hiermee werd niet bedoeld, spiegelgedrag (reactie) vertonen, zodat de ondernemer kan ervaren wat zijn gedrag doet, maar verbale feedback geven. Uitspreken wat zijn gedrag voor reactie oproept bij de ander.
Maar gaat dit wel werken? Is het nog aan een ander om je te vertellen wat jouw gedrag doet bij anderen? Uiteraard met zuivere feedback (link feedback blog). Je geeft daardoor nog steeds de ander het gevoel dat hij of zij het niet goed heeft gedaan. Daarmee accepteer je de ander niet volledig, wat mogelijk niet leidt tot leren en ontwikkelen. Wat zou er gebeuren als we ondernemers alleen nog maar aanmoedigen op het moment dat ze voorbeeldgedrag laten zien en zich kwetsbaar durven op te stellen naar hun medewerkers? Of terwijl alleen maar Orka-awards uitdelen? Zijn mensen dan in staat om hun eigen verandering en ontwikkeling door te maken, zonder dat ze concrete feedback krijgen, behalve het spiegelgedrag van mensen om hen heen?
Het verschil zit in de vooronderstelling dat iedereen zijn schaduwkanten wel kent en dus alleen de ruimte nodig heeft om deze te omarmen en hieruit te groeien. En vaak gaan we er vanuit dat de ander dit niet weet en dus feedback nodig heeft om te kunnen leren.
Spiegelen op verzoek
Maar wat als iemand zijn schaduwkant niet zegt te kennen? En hij of zij vraagt om te helpen? Vragen om de spiegel te zijn. Dit zal iemand alleen doen als hij jou vertrouwt en respecteert. En hij zal het doen op een moment dat hij of zij zich sterk genoeg voelt om het te kunnen horen en een plek te geven. Maar wat geef je dan terug? Wat zijn of haar gedrag met mij doet? Maar zegt dat niet vooral iets over mij? Liggen er wel antwoorden in de spiegel, dus in de ander en de omgeving? Of liggen de antwoorden alleen in jezelf? Dan zouden we geen feedback moeten geven, maar alleen vragen stellen. Vragen over zijn of haar essentie, vragen of zijn of haar dromen, vragen over zijn of haar toegevoegde waarde, vragen over zijn of haar waardensysteem…..
Als wij zo onze rol als innovatieverleider zouden invullen, zouden we dan effectiever zijn, of hebben we het toch nodig om af en toe een zetje te geven en te spiegelen? Wat vind jij?
Tijd voor mij om te experimenteren en ontdekken!
Tags: innovatie, innovatieversneller, leren, mkb, ondernemer, orka award, Relevante Toegevoegde Waarde, slimmer werken, Sociale innovatie, spiegelen
Hey Caroline,
Mooi hoe je de strijd en de twijfel in jezelf beschrijft als het er op aan komt hoe je naar de ander wilt gaan om die ander iets van zichzelf te laten zien, iets, dat zijn schaduwkant zou kunnen bestrijken. Schaduwkanten zijn buiten het licht en worden derhalve niet beschenen met de reflectie van het zelf. Vanuit de NLP weten we wat dat kan betekenen. Iemands blinde vlek wordt veelal door de ander gezien, en wordt in het onbewuste gedrag zichtbaar voor die ander zonder dat je het zelf doorhebt. Dat betekent dat er iets gebeurt in het contact. Dat kan zijn in een gesprek maar ook in de dagelijkse omgangsvormen in een samenwerking en in het leiding nemen en geven. Het mooiste is hierin wel dat we allemaal blinde vlekken hebben. En diegenen die het al mochten ervaren er door een ander op attent te worden gemaakt weet hoe helend het kan zijn dat ook dat stukje gezien mag worden.
Twee Amerikaans sociaal psychologen, Joe Lust en Harry Ingham, beschrijven dit mooi in hun JOHARI window, waarin schematisch de velden van het bekende e het onbekende aan jou en aan de ander wordt weergegeven. Daar waar veel van jou bekend is aan jezelf en weinig bekend is over jou aan de ander is de relatie afstandelijk, je laat weinig zien van jou zelf aan de ander, je laat de ander daar in het donker. Door zelfexpressie kun je het gebied waarin de ander jou kent groter maken. Evenzo is het met het aan jou onbekend gebied dat wel bekend is aan de ander, de blinde vlek, als dat gebied groot is dan ziet de ander jou anders dan jij jezelf ziet. En dat geeft in de relatie met de ander weinig vertrouwen.
Door feedback kan dat gebied groter worden, het gebied dat gaat over wat bekend is aan jou en aan de ander wordt groter en de relatie verstevigt ook hier.
Het getuigt ook van respect de ander feedback te geven. Het geeft aan dat je de ander de moeite waard vindt. Dat je de relatie tussen jou en de ander waardeert en het de moeite waard vindt daarin te investeren.
De grootste uitdaging is daarbij de angst te overwinnen de ander te kwetsen. Maar volgens mij is jouw visie op feedback voldoende respectvol dat dat gaat lukken. Immers wanneer je de innerlijke intentie hebt in de relatie te investeren straal je dat ook uit, als het tenminste geen blinde vlek is :-))
Lieve Caroline, heb het goed.
Lieve Eric
Dank voor je uitgebreide reactie. Hier kan ik zeker wat mee. Het is ook een prachtige ontdekkingstocht in relatie met de ander, maar zeker ook met mijzelf.
Liefs, Caroline